Risico en beleggen gaan hand in hand. De Autoriteit Financiële Markten (AFM): “tegenover de kans dat je inleg meer waard wordt, bestaat de kans dat dit niet zo is of je je inleg deels of zelfs helemaal verliest.”
foto:2 sept 2022, wandeling van Malborough naar Stoke Flemming (36,43 km., 1298 meter stijgen) – onderdeel van de Southwest Coast path. Adembenemend mooi, maar iets te lang (en te zwaar).
Het 9e gebod gaat over risico. Investeren in crypto, maar ook investeren in goud en zilver, aandelen, ETF’s, vastgoed, en zelfs sparen doe je omdat er een potentieel rendement tegenover staat. Marge of rendement is (bijna) altijd verbonden aan het risico dat je neemt; hoe meer je potentiële rendement kan zijn, hoe meer risico.
Soorten risico bij beleggen
Marktrisico is het risico dat beleggingen minder waard worden door ontwikkelingen in de algemene economische situatie. Als de economische groei afzwakt of zelfs negatief wordt, kan dat effect hebben (of beter: hééft dat effect) op de waarde van aandelen, ETF’s maar ook crypto. Voor het gemak schaar ik hier ook macro-economische factoren onder zoals de COVID19 epidemie, de huidige energiecrisis en de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Het marktrisico is dus een verzameling van alle krachten die je belegging negatief kunnen beïnvloeden.
Renterisico is het risico dat de waarde van beleggingen daalt als de marktrente stijgt. Na bijna 15 jaar van steeds lagere rentes zien we nu door de inflatie een sterke stijging van die rente. Over het algemeen leidt een stijgende rente voor een daling in consumptie omdat schuld duurder wordt. Alle bedrijven met schuld betalen méér rente, wat de winst en daarmee de waarde van een bedrijf drukt. Particulieren met een (hypotheek)schuld betalen ook meer rente wat weer resulteert in minder consumeren … de rentestijgingen van de afgelopen maanden hebben zeker invloed op de dalende crypto’s, aandelen, obligaties en beleggingsfondsen. De vastgoedmarkt reageert altijd wat later, maar het lijkt er nu op dat ook deze markt gaat dalen.
Kredietrisico is het risico dat de onderneming of staat waarin je belegt niet aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen of zelfs failliet gaat. Dit betekent bijvoorbeeld dat er geen rente kan worden betaald, dat je inleg niet wordt terugbetaald of dat je beleggingen niets meer waard zijn. Maar ook de keuze bij wie je je beleggingen onderbrengt is van belang. Ook deze bedrijven kunnen in een situatie komen dat ze niet kunnen voldoen aan hun betalingsverplichtingen. Zo kunnen banken waar je je spaargeld hebt staan failliet gaan, of zoals in ons geval, het cryptolendingplatform, waar een deel van onze crypto op stond. Lees hier hoe we bijna €88.000 aan crypto zijn kwijtgeraakt door een faillissement van Celsius.
Liquiditeitsrisico is het risico dat je beleggingen (aandelen, crypto maar ook vastgoed) niet of nauwelijks verhandeld kunnen worden op de beurs, exchange, markt of platform. Je beleggingen zijn dan niet ‘liquide’. Met name de kleinere aandelen en cryptomunten lopen dit risico. En op het absolute dieptepunt van de vastgoedcrisis, juni 2013, kon je een pand aan de straatstenen niet kwijt. Hierdoor kun je je belegging (tijdelijk) niet verkopen. Je kan dus niet vrij over je inleg beschikken of je krijgt een (heel veel) slechtere prijs voor je beleggingen als je ze verkoopt. Hoe groter de marketcap of marktkapitalisatie (de totale waarde van alle uitstaande aandelen of de waarde van alle uitstaande cryptomunten) hoe minder liquiditeitsrisico je loopt.
Valutarisico ontstaat wanneer je in een andere valuta dan de euro belegt. Wij bezitten Tesla aandelen die je koopt in dollars en de waarde wordt ook uitgedrukt in dollars. Dus naast de volatiliteit van het aandeel zelf heb je ook te maken met volatiliteit of waardefluctuaties van de dollar ten opzichte van de euro. Als de waarde van de dollar daalt ten opzichte van de euro heeft dat een negatief effect op de waarde van het aandeel (uitgedrukt in dollars).
Psychologisch risico noem ik het risico dat je loopt wanneer je in paniek raakt als je beleggingen dalen in waarde. Ten opzichte van de bovenstaande risico’s is dit een vreemde eend in de bijt, maar wel een belangrijke. Dit risico heeft niets met de beleggingen an sich te maken, maar veel meer met jouw reactie op de volatiliteit van deze beleggingen. Ik ben van mening dat er te weinig aandacht wordt besteed aan dit risico, ondanks dat het grote gevolgen kan hebben door hoog te kopen (FOMO) en laag te verkopen (paniek verkopen). Vandaar dat de eerste twee geboden van (crypto) beleggen een methode is om dit risico te beperken. De belangrijkste les voor dit risico is accepteren dat dit risico er is en dat je van jezelf weet (en leert) hoe je reageert in bepaalde situaties. Zo weet ik van mezelf dat ik niet (meer) warm of koud wordt van een 80%(!) daling van crypto – ik accepteer dat dit noodzakelijk is voor toekomstig rendement.
Een andere indeling van risico bij beleggen
Bovenstaande indeling van risico’s is een handig overzicht om je in ieder geval bewust te zijn van de risico’s die je loopt. Maar het 9e gebod gaat uit van een andersoortige indeling van risico’s. Deze indeling kijkt niet, zoals de indeling hierboven, naar de verschillende oorzaken van risico maar naar de (mogelijke) gevolgen van het risico. Iets (op papier) verliezen is nooit leuk, dat mag duidelijk zijn. Maar als je tijdshorizon maar lang genoeg is (lees 15 à 20 jaar), dan kun je een bepaald percentageverlies nog wel opvangen. Zeker als je niet verkoopt op het dieptepunt en hebt belegd in aandelen, ETF’s of cryptomunten die een gerede kans hebben om weer op te veren. Maar als je alles kwijt bent (om wat voor reden dan ook) is het héél moeilijk om dit verlies weer goed te maken
a. Risico(mix) waarbij je ALLES kunt verliezen
Het risico waarbij je 100% van je vermogen kunt verliezen loop je als je alles wedt op één paard. En zelfs als het risico heel klein is dat de waarde van deze belegging naar nul gaat, kun je toch alles kwijtraken omdat je alles, je hele vermogen hebt belegd in die ene belegging. Dus hoe enthousiast ik ook ben over (bijvoorbeeld) Bitcoin, ik zou nooit ons hele vermogen beleggen in BTC. Ik acht de kans dat BTC naar nul gaat echt heel klein (ruim onder 1%), maar ik sluit niks uit. Het kan gebeuren. De gevolgen van een gebeurtenis waarbij je 100% van je vermogen kunt verliezen zijn zó groot dat geen enkel potentieel rendement dit waard is.
b. Risico(mix) waarbij je maximaal een deel kunt verliezen
Als je het risico loopt om maximaal een deel van je vermogen kwijt te raken dan heb je een mix van beleggingen gekozen waarbij de kans dat ze allemaal tegelijkertijd naar nul gaan bijzonder klein is. Sommige van deze beleggingen in deze mix kunnen best risicovol zijn maar alle beleggingen die je hebt gekozen lopen niet hetzelfde risico. In het geval van een macro-economische ramp, zoals een oorlog of bijzonder diepe depressie, kunnen sommige van je beleggingen naar nul gaan, maar nooit allemaal.
Dus gebod 9 van beleggen (in crypto): loop NOOIT het risico dat je in het slechtste geval 100% van je vermogen/portefeuille kwijt bent.
Onze mix van risico
Ons totale vermogen (zonder ons woonhuis) bestaat uit 4 portefeuilles.
75% Particulier vastgoed met verhuur rendement. Achtergrond: stenen gaan nooit naar nul (maar kunnen wel in waarde fluctueren), maandelijks rendement.
15% Crypto investering (65% BTC, 20% ETH, 15% SOL). Achtergrond: de grootste asymmetrische belegging die ik in jaren gezien heb. Omdat we niet beleggen met een hefboom kunnen we maximaal de inleg verliezen, maar het mogelijke rendement is bizar hoog (mijn mening en géén feit).
7% Beheerd beleggen via Synvest zakelijk vastgoed. Achtergrond: stenen gaan nooit naar nul (maar kunnen wel in waarde fluctueren), maandelijks rendement.
3% Via de Giro beleggen in verschillende aandelen en ETF’s. (50% MSTR, 37,5% TSLA, VWRL 8,5%, APPL 4%)
Als je risico loopt waardoor je je hele vermogen kunt kwijt raken is dat té veel risico. Dit zelfde principe kun je ook toepassen binnen de verschillende portefeuilles. Zo is onze crypto portefeuille (15% van ons vermogen) op een bepaalde manier opgebouwd. We maken géén gebruik van hefbomen, dus het risico dat we bij een cryptocrash een margin call krijgen is er niet. Crypto is volatiel, laat dat duidelijk zijn, maar binnen de cryptowereld is het beleggen in BTC een stuk minder risicovol dan het beleggen in een willekeurige vage cryptomunt. Vandaar dat de percentages BTC, ETH en SOL bewust gekozen zijn met het oog op risico.
Als we weer even terug gaan naar onze volledige portefeuille; in het licht van de macro-economische ontwikkelingen van de laatste anderhalf jaar (COVID, oorlog, energiecrisis, politieke polarisatie), is de bovenstaande mix misschien niet ideaal (meer). Hoewel deze mix nog steeds in ons psychologisch risicoprofiel past. De komende maanden zal de mix dan ook iets aangepast worden, hoe precies weet ik nog niet. Daar kom ik op terug zodra ik eruit ben. Ik kan me indenken dat het percentage VWRL wat groter gaat worden.
Deze mix van beleggen loopt in ieder geval niet het risico om in z’n geheel naar nul te gaan. En in die zin voldoet deze mix aan het 9e gebod van beleggen (in crypto): loop NOOIT het risico dat je in het slechtste geval 100% van je vermogen/portefeuille kwijt bent.
No reacties