Ik hou me niet bezig met politiek, en waar mogelijk vermijd ik politieke discussies. Op deze blog zul je me dan ook niet kunnen betrappen op een politieke mening. En dat is allemaal de schuld van Plato.
foto: Sevilla 16 sept 2015 onze huwelijksreis in Zuidelijk Spanje. Dwars door Sevilla loopt de rivier Guadalquivir, en tijdens een wandeling langs de oever vind je tientallen van deze kunstwerken.
—
Plato laat rond 380 v. Chr. Socrates aan het woord in de dialoog de Staat. Socrates komt aan de praat met Adeimantus en probeert de fouten van de democratie bloot te leggen, door de democratie te vergelijken met een schip. Als je een grote reis met een schip maakt, vraagt Socrates, wie zou je dan als kapitein kiezen? Zomaar een willekeurig iemand of iemand die geschoold is als kapitein van zo’n schip? De geschoolde kapitein natuurlijk, antwoordt Adeimantus. Waarop Socrates weer reageert: waarom denken wij dan dat we zomaar ieder ouder persoon kunnen kiezen om onze maatschappij te regeren?
De ongeschoolde professor en de kunst van het kiezen
Plato zegt hier niet dat de democratie per definitie slecht* is. Hij zegt dat kiezen in een verkiezing een skill of een kunst is en niet zomaar een willekeurig intuïtie, en net als iedere andere skill dien je deze geleerd te hebben. Ongeschoolde mensen laten kiezen is vragen om problemen. Let wel dat ongeschoold hier betekent dat de mensen nooit geleerd hebben om op een goede manier te kiezen, het wil niet zeggen dat ze niet geschoold zijn in andere vakken. Socrates heeft in dit geval liever een geschoolde kiezer die verder geen opleiding heeft genoten dan een professor, met meerdere opleidingen, die geen scholing heeft gehad in de kunst van het kiezen.
Ongeschoolde kiezers laten kiezen wie de leiders van de maatschappij mogen zijn is dus net zoiets als een ongeschoold iemand verantwoordelijk maken zijn voor een reis met een trireme (groot Grieks oorlogszeilschip).
Mijn eerste Tweede Kamerverkiezingen
De Tweede Kamerverkiezingen van 1989 waren mijn eerste officiële verkiezingen waarin ik daadwerkelijk mijn stem mocht laten gelden. Jong als ik was dacht ik de waarheid in pacht te hebben, en vertelde aan iedereen die het maar horen wilde wat ik ging stemmen en zoals een goede kiezer betaamt (tenminste zo dacht ik er toen over) wilde ik iedereen overtuigen van mijn mening. Want dat is toch je plicht als houder van een politieke mening? De ander overtuigen. Gek genoeg weet ik niet meer precies wat ik heb gestemd, maar ik weet nog wel dat ik me na de verkiezingen niet meer zo zeker voelde over mijn stem … misschien moet ik me de volgende keer nog beter inlezen en nog beter voorbereiden?
Ongeschoolde kiezer
Toen ik tijdens mijn studie filosofie in Utrecht ergens begin jaren 90** de Staat van Plato las, had ik een Eureka-moment. Ik was ten tijde van dit Eureka moment een heleboel dingen: zo was ik een zoon, een vriend, een student, een Nederlander etc. maar ik realiseerde me ineens dat ik óók een ongeschoolde kiezer was – en ben. Ik heb nooit geleerd om op een goede manier te kiezen, sterker nog ik heb zelfs nog nooit nagedacht over wat een goede manier van kiezen is. Dus waarom ben ik dan zo druk bezig om andere te overtuigen van mijn mening?
Wat ik stem …
Intussen zijn we heel wat jaren verder, en zoals het er nu naar uit ziet hebben we in 2025 weer een verkiezing. Tenzij de regering eerder valt***. Ik denk nog steeds dat Plato het bij het juiste eind heeft. Elke kiezer, geschoold of ongeschoold in het kiezen mag natuurlijk stemmen. Dat staat in onze wet. Dus elke vier jaar stem ik, zo goed als ik kan.
Wat ik stem hou ik voor mezelf. Ik ben tenslotte een ongeschoolde kiezer. Ik mis de opleiding en kennis om echt zeker van mijn zaak te zijn.
En waar ik het wél over heb …
Na de verkiezingen breekt de tijd aan van de kabinetsformatie. En als het kabinet eenmaal is geformeerd worden verkiezingsbeloftes wel of juist niet nagekomen. Wetsvoorstellen en belastingwijzigingen worden doorgevoerd en uiteindelijk heeft zo elke verkiezing invloed op jouw en mijn leven. En daarmee heeft elke verkiezing invloed op je persoonlijke financiën.
In dit blog geen politiek dus. Maar de gevolgen van de politiek op onze persoonlijke financiën, dat dan weer wel.
* Mijn interpretatie
** Bouwjaar 1969
*** Wat zomaar eens zou kunnen
Wat een kunstenaars in Sevilla!
No reacties